Nieuws

Het Intensive Care-team maakt al jaren gebruik van de diensten van verenigingen om het welzijn van patiënten te verbeteren, ouders te ondersteunen en een zorgzame omgeving te bieden tijdens de ziekenhuisopname. De vereniging Câlineurs de Bébés (Babyknuffelaars) maakt deel uit van een hele reeks diensten die aan de patiënten worden aangeboden: de massagetherapie van de vzw ‘Mes Mains pour toi’, de clowns Dr. Zinzins, de leerkrachten van de Robert Dubois School, de kunstenaars van de Pont des Arts…

In de Verenigde Staten is de praktijk van ‘cuddlegrannies’ gebruikelijk en goed geaccepteerd: surrogaatgrootouders brengen hun dag door met baby’s op de intensive care. Initiatieven in Frankrijk en Nederland zijn de afgelopen jaren succesvol verlopen. In het verleden heeft het Intensive Care team gepensioneerden of vrijwilliger van het Rode Kruis verwelkomd om deze missie te vervullen. Punctuele initiatieven waarvan het succes vooral afhing van de persoonlijkheden van de vrijwilligers, zogenaamde “parels”, waarop de teams konden vertrouwen. Maar parels zijn zeldzaam en niet iedereen heeft de mogelijkheid om baby’s te begeleiden in een intensieve zorgomgeving op lange termijn.

Een samenwerking in overleg

Met aandacht voor het welzijn van de kinderen en de noodzaak om wisselbeurten aan te bieden aan de ouders, ging het Intensive Care team gedurende een goed jaar in dialoog met de initiatiefnemers van de vzw Câlineurs de Bébés, wat leidde tot een samenwerking en de eerste knuffelsessies in maart 2019, met een kerngroep van 11 uitgekozen vrijwilligers die duurzaam in het project hebben geïnvesteerd. Een lange maar essentiële periode, want als vrijwilliger kan je niet improviseren met kinderen die soms ernstig ziek zijn, in een hoog-technologische omgeving: de zorgverlening, de integratie binnen het team, de communicatie met de ouders, het behoud van de juiste afstand, hygiënetraining, respect voor het medisch beroepsgeheim, ethische vragen, psychologische ondersteuning, enz. zijn elementen die moeten worden besproken zodat iedereen zijn of haar plaats vindt. De vrijwilligers kennen de voornamen van de kinderen, ze mogen geen foto’s maken en moeten een uniform dragen. Als er een alarm afgaat, weten ze wat ze moeten doen om een zorgteam in te schakelen. Als ze dat willen, kunnen de ouders de vrijwilligers op voorhand ontmoeten. De psychologen en de hoofdverpleegkundige van de afdeling zijn hun belangrijkste contactpersonen en er wordt regelmatig feedback gegeven om de balans op te maken en zo nodig bij te sturen.

Vrijwilligersrituelen

Afhankelijk van de gezondheidstoestand van het kind passen de vrijwilligers hun aanpak aan. Met elk kind wordt een relatie opgebouwd en elke vrijwilliger heeft zijn of haar eigen ritueel: ‘Ik stel mezelf voor, ik knuffel, ik wieg, ik zing, ik masseer de handen,…’, legt vrijwilligster Chantal uit. Vrijwilligers brengen een aanwezigheid en menselijke warmte. De duur van de sessies varieert, ofwel ’s morgens vanaf 11 uur, ofwel in de namiddag, om de dagelijkse verzorging niet te verstoren. Huid-op- huidcontact blijft echter het voorrecht van de ouders.

“Een mama die andere kinderen heeft en die in Charleroi woont, zal niet constant bij haar baby in het ziekenhuis kunnen blijven. We zijn hier om het over te nemen. Aan de andere kant hebben we veel aandacht voor de moeder/kindrelatie. Er is geen sprake om dat over te nemen. Dus we doen ook geen huid-op-huidcontact. Dat is veel te intiem. “, legde Mélanie McCluskey, algemeen secretaris van de vereniging, uit aan de Sociale Gids in september.

Veel van de oprichters van de vereniging hebben op een of andere manier ervaring in het ziekenhuis, in de medische of psychiatrische omgeving of op het gebied van de vroege kinderjaren of de voorbereiding op de bevalling. Hoe kan je niet gehecht raken aan baby’s? Hoe kan je je niet te sterk binden? Hoe kan je een relatie met de ouders aangaan zonder hen te vervangen of te beoordelen? Deze essentiële vragen zijn steeds aanwezig in de geest van de vrijwilligers van de vereniging.

Fysiek contact draagt bij tot het gevoel van welbehagen

Talrijke studies tonen aan dat genegenheid een positieve invloed heeft op de ontwikkeling van kinderen. Dankzij deze momenten van rust en zachtheid ontwikkelen hun lichamen dopamine en serotonine, die hen een gevoel van welzijn en ontspanning geven. Het contact in een ziekenhuiscontext verzacht en kalmeert : “We merken op dat de kinderen meer ontspannen lijken. Ook voor ouders is de wetenschap dat hun kind niet alleen is, een opluchting”, verklaart Dr. Biarent, hoofd van de Intensive Care van het UKZKF. Op deze hoog-technologische afdeling, waar de zorg zwaar is, bieden de psychologen de mogelijkheid aan de ouders om zich door een vrijwilliger te laten vervangen, zodat zij voor de andere broers en zussen kunnen zorgen, of om naar het werk te gaan, of gewoon om de tijd te nemen om op adem te komen; wetende dat hun baby niet alleen zal zijn. De medische en verpleegkundige teams, die zich volledig inzetten voor de zorgverlening en het permanente toezicht, kunnen tot hun grote spijt niet altijd de nodige tijd nemen voor deze affectieve momenten, die net zo goed zijn voor de patiënten als voor hen.

Het initiatief werd uitgebreid naar de afdeling Intensieve Neonatologie van het Kinderziekenhuis voor alle baby’s, de co-constructiefase ging eind 2019 van start. De ervaring is ook overtuigend, vrijwilligers van de vereniging komen drie keer per week naar deze dienst.

Op dit moment werft de vereniging geen nieuwe vrijwilligers aan buiten de entourage van haar leden. Maar als andere Belgische ziekenhuizen beslissen om hun deuren te openen, zal de vereniging communiceren op haar Facebook-pagina: https://www.facebook.com/calineursdebebes